Δια χειρός

Σπιανάδα, Κέρκυρα
Ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική, Μέλισσα 1989
Ιδιωτική τηλεόραση και δημόσια αισχύνη
Βασίλη Βασιλικού
Ελευθεροτυπία/Πολιτική, 26.1.2008

" Οταν στα τέλη Νοέμβρη του 1984 (έτος Οργουελ) έληγε η τρίχρονη σύμβασή μου ως αναπληρωτή γενικού διευθυντή υπεύθυνου για το πρόγραμμα στην τότε μονοπωλιακή ΕΡΤ, ο πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου με κάλεσε στο γραφείο του και κατάλαβα πως θα ήθελε να παραμείνω για ακόμα ένα μικρό διάστημα, τουλάχιστον ώς τις εκλογές του '85. Του απάντησα ότι ευχαρίστως θα το έπραττα με έναν και μοναδικό όρο: να φέρουμε (να φέρετε εσείς δηλαδή ως κυβέρνηση) την ιδιωτική τηλεόραση με την ανάλογη δεοντολογία και ορισμένους απαράβατους κανόνες (π.χ. μέχρι τις 19.00 απαγορεύεται κάθε τι που θίγει τα παιδιά, μέχρι τις 21.00 κάθε τι που μπορεί να θίξει την “αγία οικογένεια”, μέχρι τις 23.00 κάθε τι που μπορεί να θίξει τους καρδιοπαθείς κ.τ.λ., κ.τ.λ. κι από τα μεσάνυχτα και μετά όλα είναι ελεύθερα -πορνό, θάνατος σε δόσεις, ψυχεδελικά, ψυχοσωματικά και δεν συμμαζεύεται ).
Ο ευφυέστατος Ανδρέας με παρέπεμψε στους τότε συμβούλους του στα ΜΜΕ, που ιδέα δεν είχαν οι άνθρωποι περί ιδιωτικών τηλεοπτικών σταθμών. Το ακλόνητο επιχείρημά τους ήταν “ μα θα μας βρίζουν ” ( δηλαδή, θα βρίζουν την κυβέρνηση, τον πρόεδρο κ.τ.λ. ). Ηθελαν να πουν δεν είναι δικοί μας.

.

Βόλτα (Καμάρες ) στην οδό Ν. Θεοτόκη
Κέρκυρα, Ιόνιον Φως, Τοπίο 1993

Μάταια επέμεινα ότι ασφαλώς και δεν μπορούσαν να ήταν “δικοί τους”, αφού ανήκαν στο μεγάλο κεφάλαιο. Ομως, αντέτεινα, στην “κρίσιμη στιγμή” - “ και ποια είναι αυτή; ” με ρωτούσαν - “ μα οι επόμενες εκλογές ”, τους έλεγα - “ θα σας ανταποδώσουν τα οφειλόμενα, όπως έγινε και με τον Μιτεράν ” ( Renvoi de l' ascenceur, το λένε οι Γάλλοι. Επιστροφή του ανελκυστήρα. Δηλαδή, μου έδωσες μεν τη συχνότητα, θα σου ανταποδώσω μια έμμεση στήριξη. )
Τίποτα. Δεν καταλαβαίναν τίποτα τα “μπααθικά” κατάλοιπα του πρώτου ΠΑΣΟΚ. Επέστρεψα στον πρωθυπουργό, αυτόν τον ευφυέστατο και κοσμοπολίτη και εαίσθητο, συναισθηματικό μέχρι τα άκρα φίλο μου και του δήλωσα ότι αποχωρώ. Τότε με παρακάλεσε να μεταφράσω στα ελληνικά τον περίφημο νόμο που ο Μιτεράν ψήφισε μόλις ανέλαβε τα ηνία του γαλλικού κράτους, ως πρόεδρος της Δημοκρατίας, τον Μάη, αν δεν γελιέμαι, του 1981. Ο Ανδρέας γνώριζε άπταιστα γαλλικά. “ Δεν είναι για μένα, μου εξήγησε, είναι για τους συμβούλους μου ”. ( Προφανώς δεν ήθελε να τους παρακάμψει. )

.

Άφρα, Αρχοντικό Αρχίατρου Κορυφών Ροδόσταμου
Από το προηγούμενο βιβλίο.

Κάθησα, τον μετέφρασα στα ελληνικά, τον παρέδωσα σ' ένα σύμβουλό του ( νομίζω πως ήταν ο αείμνηστος Αντώνης Στρατής ) και η απάντηση ήταν σε δύο εβδομάδες πάλι όχι. “ Δεν μπορούμε να ελέγξουμε τους ιδιώτες. Θα μας βρίζουν. Θα βρίζουν την κυβέρνηση και τον πρόεδρό μας ”. - Μα θα σας ανταποδώσουν, επέμενα. Τίποτα. Είχε φύγει δυστυχώς κι από την ηγεσία της τότε ΕΡΤ και ο γενικός διευθυντής Γιώργος Ρωμαίος, ο μόνος άνθρωπος με τον οποίο μπορούσα να συνεννοηθώ, έξυπνος, καλλιεργημένος - καθ' ότι Κερκυραίος - και ικανότατος δημοσιογράφος κι έτσι τα παράτησα κι έφυγα. Θυμάμαι πως είπα στη δήλωση της αποχώρησής μου ότι ο λόγος που έφευγα ήταν “ για την προσωπική μου ανασυγκρότηση ”, κάτι που έκανε αίσθηση τότε γιατί δεν ήξεραν ακριβώς τι εννοώ.
Με ευχαρίστησε ο αρμόδιος επί του Τύπου υπουργός, ο εξαιρετικός και συναισθηματικός Δημήτρης Μαρούδας, και αναχώρησα για Ρώμη - Παρίσι, όπου και έμεινα για μια ολόκληρη δεκαετία.

Κώστας Λάμπρος, Άγιο Πάσχα 1982, Κέρκυρα

Το 1994, όταν επέστρεψα, η ιδιωτική τηλεόραση είχε ήδη έρθει με τις ανωμαλίες της διετίας 1989-1991, χωρίς άδειες, χωρίς δεοντολογία, χωρίς τσίπα, αρκεί να μπορούσες να φυτέψεις μια κεραία στον Υμηττό και να εκπέμπεις “μηνύματα”, ειδήσεις, σχόλια, ρύπους, τύπους, γυμνά, τραβεστί και ό,τι έχετε βιώσει, αγαπητοί αναγνώστες, τα τελευταία 18 χρόνια, αυτά που κατέστρεψαν τη δική σας ζωή - με τις θρασύτατες φωνές των τηλεπαρουσιαστών - στριών -, τις ζωές των παιδιών σας, των εγγονών σας ακόμα ώσπου να φτάσει, ναι, δυστυχώς, σαν σανίδα σωτηρίας το Ιντερνετ.
Αντέδρασα αυτόχρημα σε μια εκπομπή στις 19.00, μια Κυριακή του 1994, όταν ένας από τους “αστέρες” των τωρινών τηλεπαράθυρων - δεν θυμάμαι ακριβώς ποιος ήταν - παρουσίασε παπά ( ιερέα ) τραβεστί. Και με ρωτάει η βαφτισιμιά μου, τότε μόλις 6 χρόνων: “ Νονέ, αυτό που βλέπουμε τι είναι; ” Ο ιερέας ιερουργούσε στην εκκλησία της ενορίας του το πρωί και το βράδυ ο φακός τον έδειχνε να ντύνεται γυναίκα και να πάει να ψωνιστεί ή να ψωνίσει στη λεωφόρο Συγγρού ( γνωστή στη λογοτεχνική γενιά του '30 η “ λεωφόρος με τις πιπεριές ” ). Δεν ήξερα πώς να απαντήσω. Κατέθεσα μήνυση. Βγήκε ότι είμαι υπέρ της λογοκρισίας. Ναι, είμαι, ανταπάντησα. Στη δίκη έχασα γιατί ο περί ου ο λόγος ιερέας είχε εν τω μεταξύ πεθάνει “ από την αρρώστια του αιώνα ”.

Λιστόν
Κέρκυρα, Ιόνιον Φως, Τοπίο 1993

Οπότε, αγαπητοί φίλοι και φίλες, μην απορείτε και μην εξανίστασθε για ό,τι συμβαίνει στις μέρες μας. Ο,τι συμβαίνει τώρα είναι αποτέλεσμα ενός ένοχου συλλογικού παρελθόντος. Και του ΠΑΣΟΚ, που δεν έδωσε τις συχνότητες στην ιδιωτική τηλεόραση με κάποια δεοντολογία, και της Ν.Δ. που τις έδωσε χωρίς να τις δώσει, δηλαδή χωρίς κανονική άδεια, σαν ξέφραγο αμπέλι. ( Οπως απειλεί το ΥΠΕΧΩΔΕ να δώσει το Ελληνικό στο τσιμέντο. ) Αρα τα φαινόμενα που μας ταλαιπωρούν, τα αξίζουμε.
Μου έλεγε η Δήμητρα Γαλάνη τις προάλλες, καλεσμένη μου σε μια εκπομπή του “Αξιον Εστί ”: “ Αν δεν είχα την καθημερινή επαφή με το κοινό εκεί που τραγουδάω με την Ελευθερία Αρβανιτάκη ( στο Ρεξ ) κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή, θα είχα αυτοκτονήσει. Το κοινό, άσχετα με όλα αυτά, ζητάει επαφή, συγκίνηση, συμμετοχή, συνεύρεση ”.
Ακριβώς αυτό είναι. Το κοινό, ο μεγάλος άγνωστος, ανώνυμος, πανίσχυρος και παντοκράτωρ ηγεμόνας θλίβεται, απελπίζεται και στο τέλος, σαν μόνη διέξοδο στο αδιέξοδο γελάει. Και όλοι πια αναμένουμε τον παρ' ολίγον ιδανικό αυτόχειρα (“γ... το σανίδι του” φέρεται ειπών, μετά την πτώση και μετά την πρώτη κραυγή “βοήθεια”, για τη“σανίδα σωτηρίας” που εμπόδισε κατά την πτώση του τον οριστικό θάνατο) γύρω στις 25 Μαρτίου ή λίγο πριν το Αγιο Πάσχα, να καταθέσει στον ανακριτή.
“ Εδώ ας σταθώ κι ας δω κι εγώ τη φύση λίγο... ”. "